Работилница - Особености и предности на основање Социјално претпријатие, задруги и општествени задруги

Повеќето непрофитни организации во Хрватска и светот ги финансираат своите активности благодарение на поддршката од јавните финансиери или приватните донации. Со цел запознавање со нашите членови и целата јавност заинтересирана за овој сектор, се одржа циклус од две работилници на тема социјално претприемништво и кооперативно делување.. На првата одржана работилница 25. Може 2023. година акцентот беше ставен на:
– концептот на социјално претприемништво, целите на воспоставување исто како и главните принципи кои ги водат социјалните претпријатија како што се социјалните, еколошка и економска одржливост
– социјални и кооперативни локални заедници кои најчесто собираат луѓе со исти цели кои ги препознале потребите на општеството и се обидуваат да одговорат на овие потреби со соодветни активности и производство со цел подобро и подобро искористување на локалните ресурси
– претставен е и специфичниот начин на управување со задругата и донесување одлуки
– деловно планирање, особеностите на сметководството кај овие типови компании и спецификите на маркетингот
Втората работилница е планирана за средината на октомври, и ќе ги опфати следните теми:
– различни форми на финансирање на претприемачки програми како што се проектите на ЕУ, кредит
– важноста на деловната комуникација
– потребни клучни комуникациски вештини
– важноста на деловните преговори и преговарачките процеси
Со оглед на релевантноста на темата, планирано е да се одржи уште една работилница на оваа тема до крајот на календарската година.

Одбележување на годишнината на ВРО Бљесак

Претставникот на ZUHBL PTSP на Република Хрватска г. На свеченото одбележување учествуваше Дражен Врбаниќ 28. Годишнината од акцијата на воената полиција Бљесак, која се одржа во Окучани 01. Може 2023. На. Со полагање венци и палење свеќи на спомен-обележјето „Кристалната коцка на ведрината“ им беше оддадена почит на сите загинати во ВРО Бљесак. Спомен миса за сите загинати хрватски ветерани и цивили од Татковинската војна предводена од епископот на Пожешката надбискупија Монс.. Антун Шковрчевиќ се одржа во црквата Св. Животот.
На крајот од мисата беше организирана обиколка на тактичко-техничкиот кор и беше организиран воен ручек за присутните граѓани.

Окружни спортски игри во Горњи Курсанац

По повод годишнината на ВРО „Бљесак 95“ 28.04.2023. окружни спортски игри се одржаа во организација на нашиот член UHBDRL-PTSP округот Меџимурје. Тоа беше вкупно 74 натпреварувачи кои се натпреваруваа во стрелаштво, електронски пикадо, висечка куглана, шах и пловечки риболов.
Рангирањето по дисциплини беше следниов:
Снимање: 1. Звонимир Шпиранец; 2. Јосип Ружиќ; 3. Маријан Палатин;
Електронски пикадо: 1. Божидар Балог; 2. Синиша Антолашиќ; 3. Звонимир Шпиранец;
Висечка куглана: 1. Ненад Михолчек; 2. Синиша Антолашиќ; 3. Стјепан Марциуш;
Шах: 1. Стјепан Марциуш; 2. Иван Шнајчер; 3. Драгутин Таради;
Риболов со пловење: 1. Дамир Гавез; 2. Лаки Литл; 3. Жарко Тополовец;
На крајот од натпреварот, претседателот на ZUHBL PTSP RH им додели медали на победниците, г.. Тихомир Трешќец и поводот продолжи.

XVIII Гастрономски спортски натпревар во готвење риба и ловење риба на плови

Во Крижевци е по повод Денот на градот Крижевци 23.04.2023. во центарот на градот повторно се одржа традиционален натпревар во готвење риба во коорганизација на УХБЛ ПТСП на Копривничко-крижевската жупанија „Св.. Марко Крижевчанин“ и ЗУХБЛ ПТСП на Република Хрватска во која учествуваше 13 членки на здруженија од цела Хрватска. Пред почетокот на натпреварот беше положен венец и беа запалени свеќи на споменикот „Гордоста на ветераните во знакот на крстот“.. Според одлуката на дегустаторите, тимот на Дубровничко-неретванската жупанија беше оценет како најдобар билет, вториот беше тимот на Карловачката жупанија, а минатогодишните победници од Вуковарско-сремската жупанија годинава го освоија третото место. Како што е вообичаено, на присутните граѓани им беше поделено преостанатото зготвено фише. По натпреварот во готвење риба, се одржа натпревар во риболов на пловка на езерото „Бајер“. Најуспешен риболовец годинава беше Жарко Тополовец од округот Меѓумурје, второто место го освои Маријан Черјавиќ, исто така од округот Меѓумурје, и третиот Младен Врбан од УХБДДР – Петранец од Копривничко-крижевачката жупанија.. За време на риболовниот натпревар, домаќините подготвија скара за сите натпреварувачи и гости, а на крајот од настанот се заблагодари на Градот Крижевци и на сите кои помогнаа во успешната организација на овој настан.
Им честитаме на сите учесници за нивното учество, а особено на победниците.
За време на натпреварот, во просториите на здруженијата на борци на град Крижевци се одржа Извештајно собрание на ЗУХБЛ ПТСП на Република Хрватска..

Конгрес на Светската федерација на ветерани 2023

Претседателот на Заедницата г. Тихомир Трешчец учествуваше на Конгресот на Светската федерација на ветерани, кој годинава се одржа во Белград од 06. направи 10. Март 2023. години. Годинава мандатот на поранешниот претседател на СВФ, г. За нов претседател беше избран Дан-Вигу Бергтун и г. Мостафа Ел Катири е Марока. Новиот претседател на Комисијата за европски прашања при СВФ, г. Хју Милрој
На седниците беа изгласани седум резолуции:
– Корупцијата како закана за стабилноста и безбедноста на нациите
– Заштитата на животната средина како неопходен пристап во процесот на одржливиот развој
– Зачувување и заштита на историското наследство
– Почитување на националниот суверенитет и немешање во внатрешните работи на државите
– Не поддржува конфликти засновани на религиозни или други верувања
– Толеранција и почитување на различностите во светот
– Зачувување и промоција на нематеријалното културно наследство
По пристигнувањето во Белград беше остварена средба со амбасадорот на Република Хрватска во Република Србија, г.. Хиџает Бишчевиќ, на кој му беше претставена работата и долгорочните активности на Заедницата.

Здравствена заштита на хрватските ветерани

Во просториите на Здружението на воени ветерани 84. гардиски баталјон „Термити“ (Улица хрватско сабора б.б) во Задар, 10. Март 2023. На, се одржа шестата и воедно последна презентација на предлогот за насоки за креирање јавни политики на тема „Здравствена заштита на хрватските бранители“ како дел од проектот „Анализа на социјалните фактори кои влијаат на квалитетот на животот на ветеранското население - насоки за иднината“, кофинансиран од Европската Унија од Европскиот социјален фонд. Споменатиот настан беше организиран од раководителот на проектот, Здружението на здруженија на бранители на хрватската гарда во соработка со проектниот партнер - Здружението на воени ветерани 84. гардиски баталјон „Термити“.
Насоките се создадени врз основа на стручно истражување и теренско искуство што беше спроведено во септември 2021. година на примерокот од 300 на испитаниците, и членовите на целната популација – хрватските ветерани, ги презентираше советникот на тематската мрежа за здравство, Станко Шинцек, маг. со. техн.
Се посочува на важноста од систематско следење на здравствената состојба преку организирање систематски прегледи од страна на Министерството за хрватски бранители договорени со здравствена установа, како и важноста да се реагира на истите, како и важноста од подобрување на можноста за континуирано следење на психосоцијалниот статус преку проширување на задачите на окружните центри за психосоцијална помош кои би се грижеле за целната популација. Понатаму, се наведува неопходноста од развивање на институционална и вонинституционална мрежа за поддршка преку зајакнување на соработката помеѓу институциите кои се занимаваат со споменатото прашање и граѓанскиот сектор кој му помага на споменатото население, преку вработување на стручни лица и организирање на соодветниот простор. Неопходна е и сензибилизација на општеството за ветеранската популација: запознавање на јавноста со проблемите и тешкотиите на ветеранското население преку јавни форуми и семинари, со цел да се овозможи подобро разбирање и интеграција на ветераните во социјалната заедница и со тоа да се забрза нивното закрепнување. На крајот од презентацијата, наведени се превентивни мерки и неколку совети и препораки за поздрав и поквалитетен живот.
Целта и желбата на организаторите е горенаведените насоки да се вклучат во законодавната рамка со цел да се подобри квалитетот на животот на хрватските ветерани., други жртви на Татковинската војна и нивните семејства, а со тоа и создавање на посреќно и попросперитетно општество во целина.
Проект UP.04.2.1.06.0004 „Анализа на социјалните фактори кои влијаат на квалитетот на животот на ветеранската популација - насоки за иднината“ беше кофинансирана од Европската Унија од Европскиот социјален фонд. Периодот на имплементација е 28. 10. 2020. - 28. 10. 2023., и вкупната вредност на проектот и висината на кофинансирањето од ЕУ 476.577,83 евра. Домаќин на проектот е Здружението на здруженија на борци на хрватската гарда, кој заедно со партнери од граѓанското општество и научната заедница спроведува проект со цел да придонесе за квалитетот на животот на хрватските ветерани и жртвите од Татковинската војна.

Работна активност на хрватските ветерани и вклучување во социјално претприемништво

Во просториите на Здружението на борци 4. гардиска бригада во Сплит, 3. Март 2023. На, се одржа шестата и последна презентација на предлогот за насоки во развојот на јавните политики на тема „Работна активност на хрватските бранители и вклученост во социјалното претприемништво“ како дел од проектот „Анализа на социјалните фактори кои влијаат на квалитетот на животот на ветеранско население - насоки за иднината“, пријавени како дел од повикот за поднесување на предлог проекти „Тематски мрежи за социо-економски развој“, кофинансиран од Европската Унија од Европскиот социјален фонд. Споменатиот настан беше организиран од раководителот на проектот, Здружението на здруженија на бранители на хрватската гарда во соработка со проектниот партнер - Здружението на борци 4. Бригада на стража. Насоките се креирани врз основа на стручно истражување како дел од проектот, а на присутните им ги презентираше надворешен соработник за социјално претприемништво, Ален Халиловиќ.
Членовите на целната популација - хрватските ветерани - беа запознаени со многу предности и некои недостатоци на социјалното претприемништво и разликите помеѓу социјалното и приватното претпријатие кое остварува профит. Тоа е нов начин на водење бизнис кој претставува комбинација на претприемачки практики и вредности тесно поврзани со општествената одговорност и принципите за заштита на животната средина, а исто така е еден од релативно новите концепти во економијата и се потпира на цели сосема спротивни на оние на кои почива доминантната пазарна економија. Целта на социјалното претприемништво не е само зголемување на профитот, така не е ниту распределбата на добивката, туку исполнувањето на општествените задачи, помагање на оние групи во општеството кои се изложени на ризик од социјална исклученост.
Стратегија за развој на социјалното претприемништво во Република Хрватска за периодот од 2015. направи 2020. социјалното претприемништво се дефинира како бизнис заснован на општествени принципи, еколошка и економска одржливост, каде што остварениот профит/вишок приход е целосно или во голема мера инвестиран во корист на заедницата.

Dijalog „Zdravstvena skrb za branitelje u RH“

Во просториите на Здружението на борци 4. Бригада на стража (Ruđera Boškovića 25) u Splitu, 2. Март 2023. На, održan je šesti te ujedno i posljednji strukturirani dijalog „Zdravstvena skrb za branitelje u RH“ u sklopu projekta „Analiza društvenih faktora koji utječu na kvalitetu života braniteljske populacije – smjernice za budućnost“, пријавени како дел од повикот за поднесување на предлог проекти „Тематски мрежи за социо-економски развој“, кофинансиран од Европската Унија од Европскиот социјален фонд. Organizator navedenog događaja je Zbor udruga veterana hrvatskih gardijskih postrojbi u suradnji s projektnim partnerima – Zajednicom udruga hrvatskih branitelja liječenih od posttraumatskog stresnog poremećaja Republike Hrvatske i Udrugom veterana 4. Бригада на стража. U ime organizatora nazočne su pozdravili Siniša Troha, predsjednik Zbora udruga veterana hrvatskih gardijskih postrojbi, Dušan Rogulja, član predsjedništva Zajednice udruga hrvatskih branitelja liječenih od posttraumatskog stresnog poremećaja Republike Hrvatske i Borislav Lapenda, predsjednik Udruge veterana 4. Бригада на стража. Ispred Ministarstva hrvatskih branitelja obratili su se prim. д-р. АД. Kornelije Brkić, dr.sve.med, a predstavnici županije bili su zamjenik župana, gospodin Stipe Čogelja te pročelnik upravnog odjela za hrvatske branitelje, civilnu zaštitu i ljudska prava Splitsko-dalmatinske županije, dipl. ing. Damir Gabrić. U ime Nacionalne zaklade za razvoj civilnog društva, sudjelovali su Anamarija Dobranić, voditeljica odjela za odabir operacija, Filip Stanković, suradnik za IKT te Domagoj Pavelić, suradnik za produkciju sadržaja. Opće informacije o projektu, sudionicima, strateškim ciljevima i provedenim aktivnostima iznijela je njegova voditeljica Ida Maček.
Prijedlog smjernica za razvoj javnih politika na temu „Zdravstvena skrb hrvatskih branitelja“, temeljenih nad istraživanjima i iskustvima s terena, predstavio je savjetnik tematske mreže za zdravstvo, маг. со. tech Stanko Šincek, naglasivši važnost preventivnih mjera, liječenja i palijativne medicine. Na smjernice se nadovezala magistrica psihologije Emilija Hlišć uz temu „Značaj društvenog sudjelovanja hrvatskih branitelja u razini kvalitete života“ i navela kako su društveno sudjelovanje i uključenost značajni aspekti života uz koji se vežu osjećaji kohezije i korisnosti te snažno utječu na njegovu kvalitetu.
Koordinatorica izrade smjernica i magistrica psihologije, Ivana Maslov, iznijela je prijedloge smjernica na temu dijaloga, nastale na temelju istraživanja javnog mnijenja u sklopu projekta, vezane za zdravstveno stanje hrvatskih branitelja te zdravstvenu skrb u Republici Hrvatskoj uz naglasak na to kako je poboljšati.
Predavanje o posttraumatskom stresnom poremećaju održali su specijalist psihijatar, д-р. со, Anđelko Beg i dipl. psiholog Trpimir Jurić iznijevši definiciju, povijest te kliničku sliku bolesti od koje mnogi pripadnici ciljane populacije boluju. Nazočne su također upoznali s kriterijima za postavljanje dijagnoze, dijagnostičkim obilježjima, rizičnim i prognostičkim čimbenicima te načinima samog liječenja, dok je specijalist psihijatar, д-р. со. Mariano Kaliterna predstavio zdravstvenu zaštitu u okviru i izvan standarda prava iz obveznog zdravstvenog osiguranja, također se nadovezavši na medicinsku rehabilitaciju i oslobađanje od sudjelovanja u troškovima zdravstvene zaštite iz obveznog osiguranja za hrvatske branitelje.
Проект UP.04.2.1.06.0004 „Анализа на социјалните фактори кои влијаат на квалитетот на животот на ветеранската популација - насоки за иднината“ беше кофинансирана од Европската Унија од Европскиот социјален фонд. Периодот на имплементација е 28. 10. 2020. - 28. 10. 2023., и вкупната вредност на проектот и висината на кофинансирањето од ЕУ 476.577,83 евра. Домаќин на проектот е Здружението на здруженија на борци на хрватската гарда, кој заедно со партнери од граѓанското општество и научната заедница спроведува проект со цел да придонесе за квалитетот на животот на хрватските ветерани и жртвите од Татковинската војна.

Javno mijenje Hrvatske o braniteljima – slike kreirane kroz medije

Na Hrvatskom katoličkom sveučilištu, 2. Февруари 2023. godine održan je peti strukturirani dijalog Tematske mreže branitelji, na temu „Javno mijenje Hrvatske o braniteljima – slike kreirane kroz medije“.  U ime organizatora obratili su se prof. д-р. АД. Željko Tanjić, rektor Hrvatskog katoličkog sveučilišta, Siniša Troha, predsjednik Zbora udruga veterana hrvatskih gardijskih postrojbi, Siniša Vinković, potpredsjednik Udruge branitelja Domovinskog rata INA-Naftaplina ”KVIN” te Lina Lena Soukup, načelnica Samostalnog sektora za strateško planiranje i EU projekte Ministarstva hrvatskih branitelja. Opće informacije o projektu i provedbi iznijela je njegova voditeljica Ida Maček, naglasivši važnost uspostave suradnje s akademskom zajednicom, putem koje je došlo do izgradnje novih, односно продлабочување на постоечките, компетентност, znanja i vještina u organizacijama civilnoga društva. Rezultate istraživanja pod nazivom „Analiza medija o hrvatskim braniteljima u razdoblju od 2010. направи 2020. godine“ iznijela je doc. д-р. АД. Mateja Plenković, koje je provela s timom od još četvero znanstvenika s Odjela za sociologiju Hrvatskog katoličkog sveučilišta – д-р. АД. Miriam Mary Brgles (voditeljicom istraživanja), проф. д-р. АД. Gordanom Črpićem, проф. д-р. АД. Rokom Mišetićem i doc. д-р. АД- Josip Ježovitom te izv. проф. д-р. АД. Ivanom Balabanićem s Odjela za sociologiju Fakulteta hrvatskih studija. Opći je cilj istraživanja bio dobiti uvid u obrasce medijskog izvještavanja o hrvatskim braniteljima. Istraživanje se provodilo tijekom 2021. i 2022. На. Korištena je metoda analize sadržaja, a istraživanjem je obuhvaćeno razdoblje od 1. јануари 2010. година до 31. Декември 2020. На. Sadržaji su objavljeni u pet tiskanih medija i jedanaest internetskih portala. Jedinica analize bio je medijski prilog u kojemu su hrvatski branitelji glavna sadržajna tema. Ukupno je analizirano 11849 medijskih priloga, a najčešće vrste analiziranih priloga su vijest i izvještaj s terena. Prvi rezultati istraživanja bit će objavljeni u znanstvenom članku u časopisuMedia, Culture and Public Relations. Antun Plenković, sveučilišni specijalist politologije s Instituta društvenih znanosti Ivo Pilar, predstavio je rezultate znanstvenog istraživanja „Istraživanje javnog mnijenja o braniteljskoj populaciji na prigodnom uzorku“.
-Javno raspoloženje prema ratnim veteranima u mnogim je slučajevima disonantno. S jedne strane, oni su poštovani, tretirani kao heroji i vrijedni članovi društva, s druge marginalizirani. Samim time ni stigmatizacija nije rijetka. Rezultati istraživanja pokazuju da je zadovoljstvo branitelja osobnim životom visoko unatoč značajnim vanjskim opterećenjima. Može se zaključiti da to zadovoljstvo ima dovoljan kompenzacijski učinak u odnosu na djelovanje društvenih i institucionalnih čimbenika koji izazivaju nezadovoljstvo branitelja. To se međutim ne odnosi na cijelu populaciju. Iako u manjem postotku, kod mnogih branitelja kompenzacijski učinak iz osobnih života izostaje zbog čega ostaju bez oslonca na osobnoj i institucionalnoj razini. To bitno narušava njihove odnose s okolinom i utječe na njihovu osobnu i društvenu disfunkcionalnost, rekao je Plenković. Magistrica psihologije i koordinatorica izrade smjernica, Ivana Maslov, predstavivši smjernice istaknula je kako povećanjem nestereotipnih prikaza hrvatskih branitelja možemo ublažiti efekt negativnih stereotipnih prikaza, stoga je potrebna financijska i organizacijska podrška projektima koji će osvijestiti multidimenzionalnost i značaj branitelja kod svih građana Republike Hrvatske bez obzira na političku orijenataciju i stavove. Kroz medije, ali i unutar školskog sustava, potrebno je izgraditi realnu sliku o hrvatskim braniteljima kao časnim borcima koji su omogućili nastanak slobodne Republike Hrvatske, a većina njih i danas je aktivna u borbi za očuvanje nacionalnog identiteta i poboljšanje životnih uvjeta svih građana, a osobito osjetljivih društvenih skupina.
Viđenje ove teme iznijela je i magistrica psihologije, bivša braniteljica i pokretačica suradnje braniteljskih udruga s akademskom zajednicom, Sandra Šućurović. Osvrnula se na sliku hrvatskih branitelja i Domovinskog rata u medijima te kako ona utječe na njihovo emocionalno stanje i kvalitetu života.
Prije otvaranja rasprave, nazočnima se obratio Mario Filipi, hrvatski ratni vojni invalid i branitelj te autor knjiga „Nikola Tesla ispod paučine“ i „Na istočnom pragu Domovine“ osvrnuvši se na mnoge heroje Domovinskog rata, koji se, nažalost, danas nigdje ne spominju niti je javnost s njihovim žrtvama upoznata.
Проект UP.04.2.1.06.0004 „Анализа на социјалните фактори кои влијаат на квалитетот на животот на ветеранската популација - насоки за иднината“ беше кофинансирана од Европската Унија од Европскиот социјален фонд. Периодот на имплементација е 28. 10. 2020. - 28. 10. 2023., и вкупната вредност на проектот и висината на кофинансирањето од ЕУ 476.577,83 евра. Домаќин на проектот е Здружението на здруженија на борци на хрватската гарда, кој заедно со партнери од граѓанското општество и научната заедница спроведува проект со цел да придонесе за квалитетот на животот на хрватските ветерани и жртвите од Татковинската војна.

“Анализа на социјалните фактори кои влијаат на квалитетот на животот на ветеранската популација – насоки за иднината”

Dana 22. Декември 2022. На, на плоштадот на жртвите на фашизмот 1 во Загреб во 17:00 i 17:30 часови, во соработка со проектниот партнер Здружението на специјални полицајци од Татковинската војна на Република Хрватска, презентацијата на предлогот за насоки за развој на јавни политики на темите Работна активност на бранителите и вклучување во социјално претприемништво и здравствена заштита на хрватските бранители се одржа како дел од проектот Анализа на социјалните фактори кои влијаат на квалитетот на животот на ветераните население - насоки за иднината, која беше кофинансирана од Европската Унија од Европскиот социјален фонд. Насоките се создадени врз основа на стручно истражување, а пред целната група беа презентирани од надворешниот соработник за социјално претприемништво Ален Халиловиќ маг.ОЕЦ и советникот на тематската мрежа за здравство Станко Шинцек маг.мед.техн.. Покрај целната популација, Хрватските ветерани, на презентацијата присуствуваа парламентарецот г-дин Дамир Хабијан и претставници на Министерството за хрватски ветерани и градот Загреб. По презентацијата на насоките се одржа пригоден прием на кој присуствуваше и министерот за одбрана, д-р. АД. Марио Баножиќ. По поздравниот говор на претседателот на Здружението на здруженија на борци на хрватската гарда, Г-дин Синиша Троха и воведниот говор на проект менаџерот Ида Мачек, на присутните им се обрати Станко Шинцек, mag.med.techn., и mag.oec. Ален Халиловиќ, презентирање на предлозите за насоки. На крај, перспектива од законодавната рамка беше претставена од Дамир Хабијан, БА. За време на презентацијата, учесниците се запознаа со предностите и недостатоците на социјалното претприемништво, како и разликите во однос на традиционалното претприемништво. Тоа е форма на претприемништво што претставува вид на бизнис воден пред се од општествени цели и создавање позитивно социјално и еколошки влијание и значително придонесува за постигнување на стратешките цели, особено социјалната кохезија, борба против сиромаштијата и зголемената вработеност, создавање на нови производи, зачувување на ресурсите, вреднување на наследството и биодиверзитетот и подобрување на квалитетот на животот преку бизнис за социјална благосостојба. Станува збор за концепт кој го поттикнува создавањето на економска и социјална вредност преку изградба на општествени промени кои ги задоволуваат потребите и нудат вработување на тешко вработливи и маргинализирани општествени категории.. За разлика од традиционалното претприемништво, профитот остварен преку овој тип на претприемнички модел се реинвестира со инвестирање во заедницата или се користи за имплементација на други програми и цели кои придонесуваат за подобрување на условите за живот, заштита на животната средина и одржлив развој. Во истиот ден, се одржа презентација на предлогот за насоки на тема здравствена заштита на хрватските бранители. Голем акцент беше ставен на областа која се занимава со здравствени проблеми на целната популација, имајќи го предвид високиот морбидитет и морталитет на хрватските ветерани., со цел да се мотивираат на редовни систематски прегледи и да се разбере важноста на психосоцијалното здравје. Присутните беа запознати со резултатите од стручното истражување врз основа на кои беа креирани насоките. Тие укажуваат на важноста од одржување и подобрување на менталното здравје и психолошките фактори со цел да се подобри општиот квалитет на животот на поединците и на крајот да се создаде посреќно и пофункционално општество како целина..